Uścisk dłoni wykonawcy z zleceniodawcą, zwiastujący udaną współpracę.

Metodologia sposobu obliczenia prawidłowego bilansu na zapotrzebowanie powietrza w budynku na potrzeby wentylacji mechanicznej (rekuperacji)

Metodologia sposobu obliczenia prawidłowego bilansu na zapotrzebowanie powietrza w budynku na potrzeby wentylacji mechanicznej (rekuperacji)

Artykuł powstał na potrzeby pokazania przyczyn przy rozbieżnościach w bilansach na zapotrzebowanie powietrza w ramach tego samego budynku. Wielokrotnie spotkaliśmy się z sytuacją, w której inwestor dysponował różnymi ofertami zawierającymi skrajne wartości dla bilansu powietrza dla nowo budowanego domu jednorodzinnego. Znaczne przewymiarowanie, zawyżenie bilansu będzie generować zbędnie poniesione nakłady finansowe przed inwestycją, jak i po niej. Zwiększone nakłady przyczynią się przede wszystkim do konieczności zakupu wydajniejszej centrali wentylacyjnej (rekuperatora). Natomiast w przyszłości możemy spodziewać się zwiększonych kosztów eksploatacyjnych, takich jak: pobór energii, konieczności zakupu droższych filtrów itp. Z kolei zaniżenie wydajności instalacji wentylacyjnej na zapotrzebowanie świeżego, czystego powietrza będzie skutkować w pierwszym rzędzie źle funkcjonującą wentylacją w budynku, zagrażającą nie tylko budynkowi, ale również jego mieszkańcom. Wątpliwa będzie też sprawność energetyczna z odzysku ciepła.

author box img

Mirosław Szczygielski

Zaktualizowano: 4 czerwca 2019 04.06.2019 Czas lektury: 5min

Z poradnika dowiesz się

  • Vn = Vw
  • Więcej poradników o wentylacji i rekuperacji

Ponad 21549 Specjalistów od Wentylacji i Rekuperacji blisko Ciebie

Zaprojektowanie systemu wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła bezapelacyjnie wiąże się w pierwszej kolejności z prawidłowo wyliczonym bilansem na zapotrzebowanie powietrza w budynku. Podkreślić należy, że bilans musi być zrównoważony, a więc wartość powietrza nawiewanego Vn musi być równa z powietrzem wywiewanym Vw.

Vn = Vw

Skąd zatem biorą się znaczne różnice przy wyliczeniach bilansu powietrza? Poza tak abstrakcyjną przyczyną jak kalkulowanie bilansu na tzw. "oko" przyczyn można upatrywać się w różnych metodach sposobu obliczania bilansu. Zgodnie z wytycznymi rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, obowiązujące od 31 grudnia 2020 roku oraz normami PN-83/B-03430/Az3, sposobu wyliczania powietrza na potrzeby wentylacji mechanicznej można dokonywać w oparciu o dwa sposoby. Pierwszy z nich i zarazem najczęściej spotykanym jest tzw. krotność wymian obliczana wg wzoru:

Vn = n * Vp, [m³/h], gdzie

n – krotność wymian, minimalna krotność wymian w klasycznym budynku wynosi 0,5-0,8 (1) h-1

Vp – kubatura pomieszczenia w m³

oraz – ilości osób w pomieszczeniu względem następującego wzoru:

Vn = n * Vi, [m³/h], gdzie

n – ilość osób w pomieszczeniu (zasadą jest przyjmowanie największej z wyliczonych wartości jako czynników zakłócających jakość powietrza),

Vi – ilość powietrza przypadająca na jedną osobę w [m³/h], wynoszącą w przeliczeniu od 20 do 60 m³/h.

Na przykładzie ustalonego bilansu powietrza autor (nasz nadzorca wszystkich wykonywanych robót) oparł swe wyliczenia w zgodzie z wytycznymi n- krotności wymian i otrzymał wynik zrównoważony bilansu na poziomie 410 m³/h.

Jest to wynik wystarczający, który w zupełności zadowoli 4-osobową rodzinę, jeżeli chodzi o odpowiednią wentylację pomieszczeń o przedstawionej kubaturze. Dla porównania, korzystając ze sposobu wyliczenia zapotrzebowania na powietrze liczonego wg drugiego wzoru, tzn. ilości osób w pomieszczeniu, wartości opierają się na iloczynie szacunkowej ilości osób w danym pomieszczeniu oraz na przyjętej wartości powietrza przypadającej na osobę stosownie do obowiązujących norm. Polskie wytyczne i normy mówią o przyjmowaniu wartości do symulacji tych możliwie największych, ale dotyczą one wyłącznie ilości osób. Jeżeli chodzi o przypadającą ilość powietrza wydychaną na jedną godzinę na osobę, to domyślną wartością wg przyjętych norm dla budynków jednorodzinnych pozostaje 20 m³/h, a nie dowolna z zakresu od 20 do 70 m³/h. Tak więc samo przyjęcie tylko zbytniej ilości osób dla danego pomieszczenia może generować znacznie większe zapotrzebowanie na wentylowane powietrze, aniżeli jest to wymagane. W sytuacji kiedy dojdzie jeszcze do tego błędna interpretacja wytycznych co do ilości powietrza przypadającej na 1 osobę i zostanie wybrana inna wartość z zakresu niż owe 20 m³/h, to może to skutkować nawet skrajnie innym bilansem, znacznie zawyżonym, aniżeli byłoby to wymagane.

Nasza praktyka pokazuje, że należy ostrożnie mierzyć wg szacunkowych norm przyjętych podług wzoru ilości osób w danym pomieszczeniu, ale nie należy jej pomijać. Dlatego też nasi specjaliści zawsze po uzgodnieniach z inwestorem biorą te wytyczne pod uwagę. Według naszej najlepszej wiedzy i praktyki, prawidłowe wyliczenia w przypadku obu przyjętych wzorów pozostają zbieżne ze sobą dla pomieszczeń takich jak: sypialnie, pokoje, gabinety.

Dla przykładu weźmy pod uwagę pokój na 5 piętrze, dla którego wartość powietrza nawiewanego liczona na podstawie wzoru krotności wymian wynosi 39,5 m³/h. A gdyby skonfrontować te wyliczenie podług wzoru liczby osób, to dla 2 osób wartość ta wyniosłaby 40 m³/h. Sytuacja nieco trudniej przedstawia się dla pomieszczeń, w których mogą występować okresowo większe skupiska ludzi, jak salon czy jadalnia. Tutaj przyjmując większą liczbę osób jak grono domowników, a co może mieć często miejsce w sytuacji przyjmowania np. gości, to wartości otrzymane tymi dwiema metodami w praktyce zawsze będą od siebie różne, z tą różnicą, że przyjmując większą ilość osób dla metodologii wyliczenia zapotrzebowania powietrza liczonego wg drugiego wzoru, otrzymana wartość będzie znacznie większa, ale z pewnością nie powinna być ona skrajnie inna, a jako wynik dla całego bilansu nie powinna wykraczać poza zakres zapotrzebowania na powietrze przyjętego względem metodologii wyliczenia bilansu względem wzoru pierwszego n- krotności wymian. Opierając się na przedstawionym przykładzie, dla bezpieczeństwa, ale z rozsądkiem, przyjmujemy zatem większą ilość osób dla jadalni jako 4 osoby oraz jednocześnie połączonego z nią salonu dla 6 osób. Wynik, jaki otrzymujemy na zapotrzebowanie w powietrze dla jadalni względem liczby osób w pomieszczeniu to 80 m³/h w stosunku do 45,3 m³/h względem n- krotności wymian, oraz dla salonu 120 m³/h w stosunku do 71,8 m³/h. Całkowity bilans na zapotrzebowanie w powietrze wyniósłby przy takim układzie z 410 m³/h na 492,9 m³/h. Należy przy tym również uwzględnić, że nie zawsze jednocześnie w innych pomieszczeniach będą przebywać domownicy. Tak więc, dysponując taką wiedzą i wyliczeniami, dokonamy wyboru centrali wentylacyjnej dla inwestora na poziomie 500 m³/h, który zapewni komfort nie tylko użytkownikom, ale również umożliwi przełączenie w tryb "impreza" w przypadku przyjmowania gości.

Dodano: 14 sierpnia 2019 Zaktualizowano: 4 czerwca 2019

Jak oceniasz ten poradnik?

Dziękujemy za Twoją opinię!

Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści

Co moglibyśmy poprawić lub dodać?
Jak działa Oferteo?
Odpowiedz na kilka pytań

Powiedz nam czego potrzebujesz, abyśmy dostarczyli Ci właściwe oferty

Otrzymaj oferty

Poznaj dopasowane oferty specjalistów z Twojej okolicy

Wybierz najlepszą

Porównaj oferty i zadawaj pytania, bezpłatnie i niezobowiązująco